Paul Vaes

Na enkele jaren een bewuste verandering van leven te hebben gekozen, komt Paul Vaes terug op de scène van een grote musical. In Mozart! – De Musical zal hij Leopold Mozart, vader van Wolfgang, gestalte geven. Musical Vibes sprak exact een week voor de première met hem.

Een pittige uitdaging

Wat voor een musical is Mozart! – De Musical?

Je kan wel zeggen dat het geen reguliere musical is. Het is een voorstelling waarin we het verhaal van Mozart vertellen en dan verwacht je natuurlijk een klassieke tint. Dat ligt voor de hand met zijn ‘Kleine Nachtmuziek’ of ‘Requiem’. Dus als je denkt dat de muziek gebaseerd is op een klassieke ondergrond dan ben je verkeerd. Er zitten eerder rockpartijen in en Mozart zelf heeft enkele mooie rocknummers waarbij hij zelfs een gitaar in de hand heeft. Het kan dus best zijn dat de mensen een beetje op het verkeerde been worden gezet en dat ze in plaats van klassieke muziek, heftige gitaar partijen over zich heen krijgen. Dat kan op twee manieren uitpakken: ofwel ze vinden het jammer dat ze geen klassiek stuk hebben gezien ofwel gaan ze deze nieuwe insteek om het verhaal van Mozart te vertellen heel verrassend vinden. Ik ben heel benieuwd hoe de mensen erop gaan reageren. Het is een succesmusical in het buitenland, maar je kan niet zeggen dat dit een bewezen concept is, want we spelen nu met een nieuwe cast en wij moeten het verhaal helemaal opnieuw vertellen. Ik denk dus niet dat het een gelopen race is! Dat moeten we ons op het toneel heel goed realiseren. Het is niet zo dat wanneer je een hele goede musical uit het buitenland inkoopt dat het per definitie een succes is We moeten vreselijk ons best doen om ervoor te zorgen dat we het verhaal eer aan doen en het naar eer en geweten en met volle intentie overbrengen naar het publiek. Als we dat niet doen, zou er toch maar een halfbakken voorstelling staan.   

Gaat dat de goede richting uit?

Ja, natuurlijk! Wat ik tot nu toe zie en zeker wat ik bij Ruben zie, is waanzinnig. Alle lof voor hem, want het is een van de lastigste partijen die ik voor een hoofdrolspeler ooit heb gezien. Ik heb zo’n 25 musicals gedaan, maar ik geloof dat dit het moeilijkste is wat een hoofdrolspeler moet doen. En dat doet ie zo vreselijk goed, daar heb ik echt bewondering voor. Niet alleen hij is van een zeer hoog niveau, ook de anderen zijn zeer sterk. Ook zij tillen hun partijen net even hoger op, dat vind ik allemaal heel mooi om te zien. Ik heb de voorstelling zelf niet gezien in het buitenland, dus ik ben er helemaal fris ingestapt en heb niet het ‘nadeel’ dat ik kan kopiëren. Het is juist goed dat ik met een schone lei kan beginnen en gewoon kan kijken naar wat de teksten van mijn rol zijn en hoe ik daarmee om wil omgaan en kan invullen. Natuurlijk gaat de regisseur dan helpen, want als je net begint te repeteren heb je als acteur nog geen heel duidelijk beeld hoe je personage op het einde is. Daar krijg je dan heel nuttige tips om het in het begin bijvoorbeeld wat meer ingetogen te houden, zodat je enkele scènes verder helemaal los kan gaan. Die ontwikkelingen zijn de afgelopen maanden heel interessant geweest. Het was een leuke zoektocht met de regisseur.

Je moet met elkaar een chemie aangaan om te zorgen dat wat je gaat vertellen naar het publiek toe één verhaal wordt

Wat is er speciaal aan het karakter van Leopold Mozart?

Ik denk dat het belangrijkste is dat het een zeer gedreven man is die het beste wil voor zijn kind. Hij ziet dat zijn zoon een genie is waar heel veel potentie in zit. Vanuit die gedrevenheid en de passie voor muziek wil hij het beste voor Wolfgang. Hij hoopt dat zijn zoon volledig gebruik zal maken van zijn talent. De tweestrijd die dan gaat ontstaan tussen de fantastische muziekschrijver en de soort van moderne popster die zich tegoed doet aan drank, sex en rock’n roll kan Leopold niet zo goed begrijpen. Hij moet zijn zoon pushen om het beste uit zich te halen, maar hij houdt ook gewoon heel veel van zijn zoon. Maar door zijn zoon te pushen, neemt deze net afstand van Leopold. Tot hij op een gegeven moment zelfs alleen op pad gaat. Terwijl zijn vader hem altijd al begeleid heeft. Maar Wolfgang kreeg het benauwd onder de mantel van Leopold. Daardoor verlies hij de grip op zijn zoon. Daar kan hij dus heel moeilijk mee omgaan. Hij ziet dan ook dat Wolfgang het liederlijke leven opzoekt en vreest dat het zonder zijn begeleiding een verloren zaak wordt. Uiteindelijk blijkt dat hij het alleen in Wenen toch wel heel goed doet en daar heeft Leopold ook weer veel moeite mee. Die tweestrijd tussen boos zijn op zijn zoon omdat die niet doet wat zijn vader zegt en de liefde voor zijn zoon laten doorschemeren, daar zit toch wel de uitdaging in het spelen. Hier kan ik niet alleen een boze vader laten zien, die vindt dat zoon moet doen wat hij zegt, maar ook de liefde te tonen. Die tweestrijd is heel interessant om te spelen. Daar zit voor mij ook de uitdaging in voor mij. 

Zijn er nog belangrijke mijlpalen geweest in die repetities tot nu?

Het repetitieproces was sowieso heel anders dan in andere musicals omdat we met de solisten naar Wenen zijn getrokken. Dat maakt dat we dus even gescheiden hebben gewerkt van het hele ensemble. Dat gebeurt eigenlijk nooit. Je trekt van het begin met elkaar op en je leert elkaar heel goed kennen en dat is bij ons een wat langer proces geworden daardoor. Het voordeel is echter dat wij ons in Wenen volledig hebben kunnen storten op onze eigen scènes. Zonder afleiding door de ensemblestukken waar je als solist minder te doen hebt omdat de focus op het ensemble ligt. In Wenen lag de focus dus volledig op de solisten en dat had het voordeel dat je heel goed naar het materiaal kan kijken waar je aan moet werken. Daar ben je dan twee weken heel intensief mee bezig. Maar dan heb je wel nog niet de binding met de groep omdat je die gewoon nog niet gezien hebt. Daar zijn we dan mee begonnen toen we terugkwamen in Antwerpen. Los van het feit dat je je teksten moet kennen, je de muziek moet kennen en je plek op het toneel moet weten, moet je ook met elkaar een groep vormen. Je moet met elkaar een chemie aangaan om te zorgen dat wat je gaat vertellen naar het publiek toe één verhaal wordt. Daarvoor moet je met iedereen één team vormen en dat kan je pas worden als het goed met elkaar kan vinden. Dan krijg je een soort basis in een voorstelling die niets te maken heeft met mise-en-scène, met teksten of met goed zingen, maar die ervoor zorgt dat je samen het verhaal kan optillen. Daar zijn we dus iets later mee kunnen beginnen, maar het was uiteindelijk heel snel voor elkaar omdat we een hele gezellig clubje hebben. Het zijn allemaal heel erg leuke mensen om mee te werken, zowel de solisten als de mensen in het ensemble. We hadden dus al heel snel een goede band met elkaar. Het was niet zo moeilijk om die chemische reactie onderling aan te gaan. Het was dan wel een ander soort proces als we normaal gesproken doen, maar uiteindelijk heeft het heel goed uitgepakt. Het ensemble had zich in die twee weken helemaal kunnen focussen op hun choreografie, die behoorlijk moeilijk is. Dat is dan samengekomen met de scènes van de solisten tot een mooi geheel. 

We hadden het gevoel dat we al op de goeie weg zaten met die laatste doorloop, maar nu moet het gaan bezinken, het moet gaan aarden

Hoe ver staan jullie nu?

We zijn nu enkele dagen voor de première en door die keuze om zo te repeteren, zijn we echt heel ver. Vorige week hebben we voor het eerst kennis gemaakt met het orkest, we hebben een sitzprobe gehad en daarna hebben we een doorloop gedaan met het orkest al in de bak. Dat was om al het geluid te finetunen, zowel voor de acteurs als voor de muzikanten. Dan hebben we een doorloop gedaan waarbij alles samenkwam. Dat werkte zeer goed, iedereen had heel veel energie en een soort van enthousiasme waardoor het echt wel al heel ver stond.

Wat komt er nog aan deze laatste week voor de première?

Nu de komende dagen wordt het een zaak om te zorgen dat alles heel organisch in elkaar blijft passen. We hadden het gevoel dat we al op de goeie weg zaten met die laatste doorloop, maar nu moet het gaan bezinken, het moet gaan aarden. Het moet zo worden dat het publiek ziet dat het een voorstelling is die wij helemaal in de klauwen hebben. Dat we precies weten wie, wat en waar doet en dat we het gevoel kunnen geven dat eigenlijk al een dikke week spelen bij wijze van spreken. Daar gaan we dus de komende dagen nog voor zorgen. Het is nog een pittige uitdaging maar ik heb er alle vertrouwen in!

Jullie tijd in Wenen was ook zeer nuttig om met de drie Amadé’s vertrouwd te geraken?

Jazeker. Er zijn heel heftige scènes op het toneel. Zo heeft Wolfgang Mozart enkele heftige scènes met Amadé. Zulke scènes kan je enkel heftig spelen als je op voorhand een gezellige, fijne relatie hebt opgebouwd. Die kinderen moeten vertrouwen hebben gekregen in de grote mensen. Want wij doen ook heel boze dingen op het toneel. Als je niet van tevoren al met hen een leuke band hebt opgebouwd dan kan dat best moeilijk zijn voor een kind om het onderscheidt te zien tussen echt en toneelspel. Dus je moet net zoveel energie steken in het repeteren op het toneel als van tevoren leuke dingen met hen gedaan te hebben. Daar hebben we ook heel veel aandacht aan besteed. Zo zien zij ook duidelijk het onderscheid tussen de persoon Ruben en de acteur Mozart. Ruben is gewoon een leuke jongen en als Mozart speelt hij een toneelspel. Die balans is heel belangrijk en zij hebben hun herfstvakantie helemaal opgeofferd om in Wenen mee te repeteren. De relatie tussen de Amadé’s en de andere hoofdrolspelers is nu echt wel heel leuk. Het zijn drie ontzettend lieve, leuke en getalenteerde kinderen, het is echt een groot feest met hen. De klik die ze met Ruben hebben is heel mooi om te zien. Dat maakt dat ze hem enorm vertrouwen, ook op het toneel, daar hij is echt een anker voor hen.

De relatie tussen de Amadé’s en de andere hoofdrolspelers is nu echt wel heel leuk. Het zijn drie ontzettend lieve, leuke en getalenteerde kinderen, het is echt een groot feest met hen

Jij bent zelf enkele jaren geleden uit de scène gestapt, waarom?

Tot 2011 heb ik fulltime musicals gedaan. In de laatste productie die ik deed, dat was Mary Poppins, deden we op een moment acht à negen voorstellingen per week. Dat was heel intensief. Ik merkte dat ik steeds meer behoefte kreeg om mijn vrienden en familie meer te zien. Dat verwatert namelijk volledig. Je hebt daar geen tijd meer voor omdat je alle weekends aan het werk bent. Zowel op zaterdag als zondag deden we dubbele voorstellingen. Al mijn sociale contacten zijn natuurlijk tijdens het weekend vrij. Dus je maakt helemaal geen deel meer uit van je sociale leven. Ik heb dat altijd prima gevonden, want er zijn natuurlijk ook periodes dat je enkele weken vrij bent tussen producties door. Dan kan je dat wel wat inhalen. Maar na twee jaar Mary Poppins merkte ik dat ik het belangrijk vond om mijn vrienden en familie meer te zien. En wat ik vooral heel belangrijk vond waren mijn ouders. Die zijn allebei wat ouder, in de 80, en hen wou ik ook wat vaker zien. Je moet dus prioriteiten gaan stellen. Als ik zou doorgegaan zijn in het theater, zou ik niet toegekomen zijn aan wat ik ook belangrijk vond in het leven. Je kan dan wel heel gemakkelijk zeggen, ik stop met producties, maar dan moet je natuurlijk nog altijd brood op de plank krijgen. Voor ik het theater in ging, was ik verpleegkundige. Dus ben ik dat pad gaan bekijken. Ik ben mijn skills op niveau gaan brengen om terug te kunnen en te mogen werken als verpleegkundige. Toen heb ik de keuze gemaakt om part time te gaan werken in een verpleegtehuis in Amsterdam-Noord. Ook een geweldige baan. Dat hield in dat ik om het andere weekend vrij was. Dat is een zaligheid in vergelijking met alle weekends te werken! Ik werkte dan vier dagen in de week dus ik had ook weer tijd om ’s avonds met vrienden en familie af te spreken en om mijn partner wat vaker te zien. Dat leverde mij dus een heleboel vrijheden op die ik een tijd lang niet meer had gehad. Het was dus gewoon een pure keuze om de focus even anders te leggen in mijn leven en invulling te geven aan de andere passie, verpleegkundige. 

Wat heeft je overtuigd om in Mozart te stappen?

Zoals je merkt kruipt het bloed waar het niet gaan kan. Afgelopen zomer heb ik dus ook Elisabeth in Concert gedaan en daar kreeg ik alweer een beetje de smaak van theater te pakken. Het voordeel van Elisabeth was dat het maar van korte duur was (een week voorstelling in Paleis het Loo in Apeldoorn). Maar ik vond het toch weer heel erg leuk. Om me dan weer volledig te gaan storten op langlopende producties, dat zag ik ook niet zitten. Toen ze me vroegen om voor Mozart te auditeren en ik hoorde dat het een overzichtelijke, korte periode was, zag ik dat wel weer zitten. Omdat ik me er volledig in kan storten, helemaal kan genieten van het theaterleven, maar ik weet ook dat het weer stopt en dat ik geen twee jaar vast zit in een productie. Dus toen zoiets op mijn pad kwam, moest ik er volledig voor gaan. Het is dan ook nog gelukt dankzij mijn leidinggevende, nu sta ik toch weer in het theater en ik vind het geweldig! Ik voel me een heel bevoorrechte man omdat ik nu toch beide dingen kan combineren. Bij mijn huidige werk heb ik onbetaald verlof kunnen nemen waardoor ik deze periode gewoon vrijgesteld ben van het werk. Als ik klaar ben met Mozart! ga ik gewoon weer met veel voldoening als verpleegkundige aan de slag. Dat is een hele riante positie, als je beide passies die je hebt, want ik vind verpleging in het Eduard Douwes Dekkerhuis net zo mooi en interessant als het theaterleven, kan combineren.

Dat is een hele riante positie, als je beide passies die je hebt kan combineren

Een nieuwe duidelijk afgebakende productie kan dus zeker nog in de toekomst?

Absoluut! Ik merk nu ook dat ik de theaterwereld heel erg leuk vind. Ik vind dat ik daar ook in pas met mijn stem en met mijn ervaring van 25-26 musicals. Je neemt dus toch een brok ervaring mee en het is toch zonde om daar geen gebruik van te maken als er iets voorbijkomt waar je heel goed in zou passen. Dan komt alles samen en ben ik een super gelukkig man. Ik heb geen idee hoe de toekomst er zal uitzien, ik ga dus gewoon terug werken als verpleegkundige. Als er dan toch weer iets voorbijkomt waar ze mij voor zouden vragen, dan ga ik daar ook wel weer vol voor mits het te combineren valt met mijn andere werk, want ik moet natuurlijk wel toestemming vragen om onbetaald verlof te nemen. Dat moet dan eerst wel overlegd worden. Maar ik hoop dat er dan wel weer een mouw aan te passen zal zien. We zullen wel zien als het zover komt.

Mozart! de Musical is vanaf zondag 10 december te zien in Stadsschouwburg Antwerpen. Tickets & meer informatie vind je op www.musichall.be.

Door Patrick Defort

Foto’s: Wendy de Noier
Scenefoto’s: Luk Monsaert