Fiddler on the Roof
Traditie! Het belangrijkste thema waar het in de musical Fiddler on the Roof om draait. Een ouderwets gegeven zou je denken, maar niets is minder waar. Deze materie blijkt helaas actueler dan ooit. De Theateralliantie en Stage Entertainment sloegen de handen in elkaar en haalden de gekende klassieker van onder het stof en creëerden een schurende versie zonder poespas.
Weinig poespas
Tevye (Thomas Acda) is een arme melkman in het Rusland van 1905. In de Joodse gemeenschap Anatevka woont hij met zijn vrouw en vijf dochters. Uithuwelijken is daar de traditie, en traditie, daar hechten ze veel waarde aan in Anatevka. Dus als Tevye’s oudste dochter Tzeitel niet wil trouwen met de man aan wie ze is uitgehuwelijkt, maar met Motel, de straatarme kleermaker van wie ze houdt, is Tevye in shock. Echter, onder de indruk van het lef dat Motel toont, geeft hij toestemming. Motel en Tzeitel trouwen, maar de bruiloft wordt bruut beëindigd met een opstoot van de Russen. Ondertussen is de tweede dochter Hodel verliefd geworden op Perchik, de anti-traditionele student die bij de familie in huis woont. Ze willen trouwen, maar Perchik vraagt geen toestemming: alleen zijn zege. Tevye wordt wederom van zijn stuk gebracht door het gebrek aan traditie, maar geeft toch weer toe aan de wens van zijn dochter. Maar als zijn derde dochter Chava verliefd wordt op de christelijke Fyedka, is de maat vol.
Dat Acda kan zingen en acteren was natuurlijk al bekend, maar hier bewijst hij wederom hoe goed hij het wel niet kan
Thomas Acda als Tevye is hartverwarmend. Zijn monologen waarin hij God vraagt waarom hij niet wat meer geluk heeft in zijn leven zijn ontroerend en laat het publiek glimlachen als hij bijvoorbeeld vraagt of God, naast de hongernoden en overstromingen, misschien ook iets aan zijn paard kan doen. Zijn karakter is een mooie contradictie: zelf benadrukt hij meerdere keren dat hij – als papa – het hoofd van het huis is, maar telkens laat hij zich toch weer overtuigen door de liefde voor zijn dochters of de scherpe argumenten van zijn vrouw Golde. Dat Acda kan zingen en acteren was natuurlijk al bekend, maar hier bewijst hij wederom hoe goed hij het wel niet kan. Zijn spel is heerlijk naturel. Het dansen van Acda komt wel wat knullig en enigszins lomp over, maar dat past eigenlijk wel goed bij zijn karakter.
Een aparte vermelding waard is de ongelofelijke chemie tussen Hanna van Vliet als Hodel en Jacob de Groot als Perchik. Als het tweetal op het podium is, kan het publiek bijna niet anders dan naar ze kijken. Het samenspel is prachtig, het flirten bijna elektrisch en dit maakt het vertrek van Perchik naar Kiev des te meer hartbrekend. Als Perchik opgepakt en verbannen wordt naar Siberië is de vastberadenheid van Hodel om hem achterna te gaan dan ook niet onverwachts. De scène waarin ze op de trein naar Siberië wacht en Tevye afscheid van haar neemt is ontroerend en nogmaals een bewijs van het voortreffelijke spel van de acteurs, een traan laten is zeker niet vreemd.
Het kleine orkest, voornamelijk bestaande uit strijkers, brengt de sfeer van het Rusland van begin 1900 goed over
Zeker bewonderenswaardig is het zogenaamde kleurenblind casten wat ze bij Fiddler on the Roof gedaan hebben. Sarah Janneh, die dochter Chava speelt, is namelijk als enige gezinslid niet blank. In het echte leven kan dat natuurlijk niet, maar bij de voorstelling is er dus alleen gekeken naar of ze geschikt is voor de rol en haar huidskleur maakt hierbij niet uit. En maar goed ook, want Janneh speelt de sterren van de hemel.
Fiddler on the Roof is een prachtige, schurende musical waar je zeker nog een tijd over na blijft denken
Fiddler on the Roof is een prachtig geheel. Het kleine orkest, voornamelijk bestaande uit strijkers, brengt de sfeer goed over en heeft een groot aandeel in het feit dat je je in het Rusland van begin 1900 waant en waarvan de liedjes nog dagen in je hoofd nazinderen. Ook de ouderwetse dansen zijn een prachtig element die het geheel des te vollediger maken. Het decor is niet heel ingewikkeld: de eetkamer bestaat uit een tafel en een kast, maar eigenlijk illustreert dit ook hoe de voorstelling zelf is: weinig show en poespas, maar het komt het stuk alleen maar ten goede. Een prachtige, schurende musical waar je zeker nog een tijd over na blijft denken.
Fiddler on the Roof is nog tot en met 30 december te zien in het DeLaMar Theater in Amsterdam en trekt daarna nog naar Breda, Groningen, Enschede, Rotterdam, Zwolle, Heerlen en Apeldoorn. Tickets en meer informatie vind je op fiddlerthemusical.nl.
Door Yuki Hochgemuth
Foto’s: Roy Beusker en Annemieke van der Togt